Siert van den Berg

Denver 2000 en de aanschaf van "The Anthology of Folk Music"

In het jaar 2000 was ik op bezoek bij familie in de Verenigde Staten. Ik logeerde in het huis van een oom en tante in een prachtige blokhutvilla met uitzicht over de Rocky Mountains, in de buurt van het stadje Netherland in de staat Colorado. Ik mocht hun oude Jeep Cherokee lenen, en crosste meerdere dagen door de Rockies, waar ik eindeloos veel foto's maakte. Maar zo kwam ik ook op een dag in Denver terecht, met zijn prachtige Denver Art Museum. Maar daarnaast wilde ik ook graag naar het winkelcentrum om de gigantische "Virgin Megastore" in de Denver Pavillions in 16th Street te bezoeken. Ik had een vaag plan om wat country muziek te kopen om mee te nemen naar Nederland. Maar het viel niet mee om in deze immense winkel een keuze te maken: er was gewoon teveel. Bij de kassa viel mijn oog op een box met 6 CD's: "The Anthology of American Folk Music". Ik had geen idee wat er op die CD's zou staan, maar op de een of andere manier moest en zou ik die box hebben. Ik zette de al eerder uitgezochte CD's terug op hun plaats en telde zo'n 75 dollar neer voor de prachtig uitziende en veelbelovende box van Smithsonion Folkway Recordings.

Ik kreeg pas de gelegenheid om naar de verschillende nummers te luisteren toen ik eenmaal terug was in Nederland. Maar ik had het prachtige meegeleverde boekwerk al kunnen doornemen. Een obscure verzameling van eerder uitgebrachte 78 toerenplaten uit de jaren 20 en dertig van de vorige eeuw. Een verzameling van een zekere Harry Smith, een werknemer van Smithsonian, die al eerder dezelfde box op vinyl had uitgebracht op een zestal langspeelplaten in 1954. Deze grammofoonplaten hadden... wordt vervolgd.....

De geschiedenis van de Amerikaanse Folk Music

Amerika is altijd een land van immigranten geweest. De Europeanen kwamen voor het eerst in grote getale naar de Nieuwe Wereld, nadat Christoffel Columbus het continent herontdekt had in 1492. Herontdekt, want er zijn sterke aanwijzingen dat een Noorman genaamd Eric al rond het jaar 1000 in Amerika was geland. Het nieuwe continent werd eerst gezien als een leeg land wat geëxploiteerd kon worden, en er was geen echte kolonisatiebeweging.

Er werden wat kleine koloniën opgezet in en rond Noord-Amerika, maar het bleef bij exploitatiekoloniën. Men wilde simpelweg mijnbouw plegen en de gevonden metalen (goud, zo hoopte men) terugbrengen naar Europa. In 1565 werd een exploitatiekolonie opgezet door de Spanjaarden in wat nu Florida is, genaamd St. Augustine, en de Britten volgden in 1607 met Jamestown, Virginia.

De kolonisten in Jamestown hadden niet eens de eerste winter overleefd als ze niet gevoed waren door de Indianen, maar desondanks benaderden de blanken hen zo grof dat het al snel tot schermutselingen kwam. Men hoopte in Jamestown zo snel mogelijk weer naar Europa terug te kunnen: daarom besteedden de kolonisten alle aandacht aan het verbouwen van tabak (immens populair en dus winstgevend in Europa), en was er geen ruimte voor het verbouwen van voedsel.

De exploitatiekolonie veranderde pas in 1619 in een vestigingskolonie; toen kwamen de eerste vrouwen en zwarte Afrikanen naar Amerika. Tussen 1619 en 1700 groeit de groep kolonisten in Amerika gestaag, waarbij de Indianen gedecimeerd werden door zowel nieuwe ziekten als de pokken als aanvallen van kolonisten, die de Indianen als wilden behandelde

Om een voorbeeld te geven van de snelle groei van de koloniën in Amerika: in 1630 waren er ongeveer 5.700 Europeanen; in 1670, een periode van 40 jaar, was dat aantal verveelvoudigd naar 114.500 (inclusief 4.500 slaven). Verschillende groepen Europeanen vochten in die tijd om de heerschappij over het continent. Er kwamen Britten, Fransen, Spanjaarden, Zweden, Duitsers, en ook Nederlanders naar Noord-Amerika.

De Nederlanders hadden in 1624 Nieuw-Nederland gesticht, maar moesten zich in 1664 overgeven aan de veel talrijkere groep Engelsen, die de kolonie hernoemden in New York. Er is nooit een kans geweest dat Nederland de invloedrijkste groep in Amerika had kunnen worden: er waren vanaf het begin veel meer Britten, Fransen en Spanjaarden.

Amerikaanse volksmuziek (folk music) is net zo oud als de bewoners. In feite nog veel ouder, de muziek uit de "oude" wereld was meegekomen met de immigranten. Oorspronkelijke Ierse, Schotse en Duitse volksmuziek werd in de "Nieuwe Wereld" eeuwenlang vermengd met de muziek van de tot slaaf gemaakte Afrikaanse nieuwkomers. We kunnen alleen bij benadering zeggen hoe al deze (volks)muziek heeft geklonken, maar dat geldt evenzeer voor de "officiëele" muziek zoals we die tegenwoordig kennen van de grote Europeese componisten als Bach en Beethoven. We moeten het doen met bladmuziek en de overgeleverde kennis uit de muziekgeschiedenis.

Hieronder een lijst met een verzameling van verschillende documentaires die ik de afgelopen tijd rond dit onderwerp bij elkaar heb gesprokkeld.